Programmavoorstel 2023/24

Sprookjes, Sagen en Vertellingen

Op dit programma rondom het thema mag natuurlijk niet de Märchenerzählungen van Robert Schumann ontbreken. Naast dit meesterwerk speelt het Pelgrim Trio ook werken van Joseph “Calloway” Cieslak en Friedrich Hollaender. Samen met schrijfster Marieke van Leeuwen, die gedichten over sprookjes, sagen en vertellingen heeft geschreven, wordt dit een onvergetelijke avond.

Hurray USA!

De Amerikaanse klassieken

De ontwikkeling van Amerikaanse klassieke muziek is pas laat op gang gekomen: terwijl in Europa de atonaliteit haar opmars krijgt vanaf 1900 komt in diezelfde periode in Amerika een nationale school tot bloei  die ter inspiratie de volksmuziek -country, blues en vooral de jazz- gebruikt.

20 Jaar geleden gaf het Pelgrim Trio haar eerste concert in ’t Hof in Dordrecht. Dit was het begin van een serie mooie programma’s met oude en nieuwe composities. Het trio wordt geprezen om de virtuositeit en het verfijnde samenspel, maar net zo belangrijk is de energie en het plezier dat de drie vrouwen uitstralen, ieder concert opnieuw. Elk programma wordt in een persoonlijke interpretatie tot leven gebracht met durf en fantasie. 

“This will be our reply to violence: to make music more intensely, more beautifully, more devotedly than ever before. ”L. Bernstein
“I have a long history of fooling around with other people’s music. ” P. Schickele
“Life is a lot like jazz…. it’s best when you improvise. ” G. Gershwin
“I have always felt that art, especially music, is but a demonstration of God. ” G. Menotti

Programma

George Gershwin (1898-1937) Three Preludes voor altviool en piano
Allegro ben ritmato e deciso
Andante con moto e poco rubato
Allegro ben ritmato e deciso

George Gershwin wordt beschouwd als één van de toonaangevers van de Amerikaanse klassieken: zijn oeuvre – waarin jazz gecombineerd wordt met o.m. het musicalgenre en het klassieke idioom, getuige zijn pianoconcert- wordt alom gewaardeerd en heeft talloze componisten beïnvloed.
Gershwins Three Preludes zijn een overblijfsel van het idee om, naar Chopin, een serie van 24 preludes voor pianosolo te schrijven. Jascha Heifetz bewerkte ze niet alleen voor viool en piano, maar stak ze in een nog eigentijdser jasje door veelvuldig gebruik van syncopen en toegevoegde melodieën.

Leonard Bernstein (1918-1990) Sonate voor klarinet en pianoGrazioso
Andantino/Vivace e leggiero
Leonard Bernstein was net als Gershwin een musicus die in meerdere genres thuis was en ze ook wist te combineren. Als dirigent stond hij aan de wereldtop met uitvoeringen van o.a. Mahlers symfonieĂ«n. Maar daarnaast was hij Ă©Ă©n van de eerste klassieke musici die de waarde erkende van popmuziek en waren zijn composities een crossover van klassieke muziek vermengd met jazz en blues. Zijn eerste werk dat gepubliceerd werd, Sonata for clarinet and piano uit 1941, is hier een goed voorbeeld van: het is uitbundig met swingende syncopen, maatwisselingen en ‘walking bass’-lijnen die verpakt zijn in de klassieke sonatevorm.

Eric Ewazen (1954) Trio voor klarinet, altviool en piano
Allegro appassionato
Andante teneramente
Allegro ritmo

Eric Ewazen is een zeer productief componist en heeft, ongeacht wat de trend voorschrijft, vastgehouden aan het tonale systeem. WĂ©l pas nadat hij in zijn studiejaren alle aspecten van de compositietechnieken -als serialisme en twaalftoonstechniek- had bestudeerd en geĂŻmplementeerd in een aantal composities. Momenteel wordt hij gezien als vertegenwoordiger van de hedendaagse romantiek.
‘De schoonheid, speelsheid en de elegante klassieke structuur van het Kegelstatt-trio van Mozart waren mijn inspiratie’ aldus Ewazen over zijn Trio voor klarinet, altviool en piano uit 2005. Ewazen was erop bedacht de specifieke karakters van de instrumenten – de zachte, lyrische kant van de klarinet en de kleurrijke sonoriteit van de altviool –  naar voren te laten komen, waarbij de volle pianopartij m.n. de harmonische wendingen gloedvol ondersteunt.

Gian Carlo Menotti (1911-2007) Trio voor viool, klarinet en piano
Capriccio. Allegro
Romanza. Andante espressivo
Envoi. Allegro

Gian Carlo Menotti emigreerde op jonge leeftijd met zijn moeder naar Amerika, waar hij zijn compositieopleiding kreeg aan het befaamde Curtis Institute. Hij was controversieel, niet vanwege zijn avant-gardisme maar door het ontbreken daarvan (Luigi Nono wilde zijn werken niet in eenzelfde concert als Menotti geprogrammeerd hebben).
Menotti is met name bekend vanwege de opera’s die hij schreef, maar heeft daarnaast een aantal mooie kamermuziekwerken gecomponeerd. Toch blijkt ook daaruit zijn voorliefde voor de menselijke stem, zoals in de muzikale conversaties tussen klarinet en viool in zijn trio uit 1996. Zoals hij zelf zei: ‘The Italians are very unmusical. If I go to a Protestant church in London or Amsterdam or listen to a black choir, I hear four-part harmony. Italians could never do that. In Italy we all have to sing the melody because we cannot harmonize.’  

Peter Schickele (1935) Serenade for Three
Dances
Songs
Variations

Peter Schickele is een veelzijdig musicus; werkzaam als componist, pedagoog en musicoloog. Hij is vooral bekend als P.D.Q. Bach, de fictieve zoon van Johann Sebastian die muziek schrijft die bol staat van plagiaat maar dan wel in combinatie met onorthodoxe instrumenten als de Tromboon en luchtballonnen. Zijn muziek kenmerkt zich door humor in een effectief, goed gecomponeerd jasje. Een sterk staaltje hiervan zien we in Serenade for three uit 1993: cowboy-rodeo wisselt af met boogie-woogie.